THANH TRA - KIỂM TRA THUẾ

18/07/2023 1,015

Thanh tra, kiểm tra thuế là một công cụ quan trọng để cơ quan thuế (CQT) thực hiện các mục tiêu quản lý thuế. Thông qua thanh tra, kiểm tra thuế, CQT có thể đảm bảo người nộp thuế tuân thủ đúng pháp luật về thuế, thu đúng, thu đủ số thuế phải nộp vào ngân sách nhà nước và nâng cao hiệu quả quản lý thuế.

Hiện nay không ít doanh nghiệp bị phạt thuế do vi phạm luật thuế. Một mặt do các doanh nghiệp chưa nhận thức đầy đủ tầm quan trọng của việc tuân thủ luật thuế. Mặt khác Luật quản lý thuế ở nước ta rất phức tạp, thay đổi, bổ sung qua nhiều lần, nhiều năm (2015, 2016, 2019). Các doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ thường không có nguồn lực để thuê chuyên gia tư vấn thuế hoặc chưa hiểu rõ tầm quan trọng của việc tuân thủ luật thuế. Điều này có thể dẫn đến những hậu quả không tốt cho các doanh nghiệp như:

  • Tăng chi phí thuế.
  • Mất uy tín với khách hàng và đối tác.
  • Khó khăn trong việc vay vốn ngân hàng.
  • Thiệt hại tài chính nghiêm trọng.

EMC xin tóm tắt một số nội dung liên quan đến thanh tra, kiểm tra thuế nhằm hỗ trợ doanh nghiệp hiểu rõ hơn luật thuế và tuân thủ chúng; phòng tránh những hậu quả về tài chính.

➤ Kiểm tra, thanh tra thuế là gì?

  • Kiểm tra thuế là hoạt động của cơ quan quản lý thuế nhằm đánh giá tính đầy đủ, chính xác, trung thực của các thông tin, số liệu, hồ sơ khai thuế, tính đúng đắn của số tiền thuế phải nộp, số tiền thuế đã nộp, hoàn thuế, miễn thuế, giảm thuế, khấu trừ thuế, xử lý vi phạm hành chính về thuế và các biện pháp cưỡng chế thi hành quyết định hành chính thuế theo quy định của pháp luật.

  • Thanh tra thuế là hoạt động của cơ quan quản lý thuế nhằm đánh giá việc chấp hành pháp luật về thuế của người nộp thuế, xác minh và thu thập, phân tích thông tin, dữ liệu liên quan đến người nộp thuế để xử lý vi phạm hành chính về thuế theo quy định của pháp luật.

    (Luật Quản lý thuế số 38/2019/QH14)

➤ Đối tượng kiểm tra, thanh tra thuế là ai?

  • Tổ chức, cá nhân có phát sinh nghĩa vụ thuế theo quy định của pháp luật thuế.
  • Tổ chức, cá nhân có dấu hiệu vi phạm pháp luật về thuế.
  • Tổ chức, cá nhân được cơ quan nhà nước có thẩm quyền yêu cầu kiểm tra thuế.
    (Điều 2: Luật Quản lý thuế số 38/2019/QH14)

➤ Mục đích của việc kiểm tra, thanh tra thuế là gì?

  • Việc kiểm tra thuế, thanh tra thuế nhằm đánh giá tính đầy đủ, chính xác, trung thực nội dung các chứng từ, thông tin, hồ sơ mà người nộp thuế đã khai, nộp, xuất trình với cơ quan quản lý thuế; đánh giá việc tuân thủ pháp luật về thuế và quy định khác của pháp luật có liên quan của người nộp thuế để xử lý về thuế theo quy định của pháp luật. 
    (Khoản 5, Điều 107, mục I, chương XIII, Luật Quản lý thuế số 38/2019/QH14)

➤ Kiểm tra, thanh tra thuế tiến hành ở đâu?

  • Tại trụ sở của cơ quan quản lý thuế.
  • Tại trụ sở của người nộp thuế.
    (Điều 109, 110, mục 2, Chương XIII, Luật Quản lý thuế số 38/2019/QH14)
  • Kiểm tra hồ sơ thuế: Cơ quan thuế sẽ yêu cầu người nộp thuế cung cấp các tài liệu liên quan đến việc kê khai thuế, chẳng hạn như hóa đơn, chứng từ, sổ sách kế toán.
  • Phỏng vấn người nộp thuế: Cơ quan thuế sẽ phỏng vấn người nộp thuế để xác minh các thông tin kê khai trên tờ khai thuế.
  • So sánh thông tin kê khai thuế với các thông tin khác: Cơ quan thuế sẽ so sánh thông tin kê khai thuế với các thông tin khác, chẳng hạn như thông tin từ ngân hàng, cơ quan bảo hiểm xã hội, cơ quan hải quan.
  • So sánh số tiền thuế đã nộp với số tiền thuế phải nộp.
  • So sánh số tiền thuế đã nộp với các thông tin khác, chẳng hạn như thông tin từ ngân hàng, cơ quan bảo hiểm xã hội, cơ quan hải quan,...

➤ Xử lý kết quả kiểm tra, thanh tra thuế như thế nào?

  • Không phát hiện sai sót: Trong trường hợp này, người nộp thuế sẽ không phải nộp thêm thuế hoặc bị phạt.
  • Phát hiện sai sót: Trong trường hợp này, người nộp thuế sẽ phải nộp thêm thuế và có thể bị phạt.
  • Phát hiện gian lận: Trong trường hợp này, người nộp thuế có thể bị truy tố hình sự.
  • Phạt cảnh cáo bằng văn bản.
  • Phạt tiền.
  • Phạt tù.

➤ Có những loại phạt nào?

➤ Chuẩn bị những gì khi cơ quan thuế kiểm tra, thanh tra?

  • Người nộp thuế nên lưu giữ đầy đủ các tài liệu liên quan đến việc kê khai thuế, bao gồm:
    • Hóa đơn, chứng từ.
    • Sổ sách kế toán.
    • Các tài liệu khác liên quan đến việc kê khai thuế, nộp thuế.